Hoàng Bảo Anh
Thành viên
Bối cảnh: Vấn đề muôn thuở của blockchain – Double-Spend AttackTrong cơ chế Proof-of-Work (PoW) cổ điển như Bitcoin, double-spend là một kiểu tấn công nơi kẻ xấu:
- Gửi giao dịch A cho người nhận (ví dụ: mua hàng)
- Sau đó âm thầm “đào lại” một chain thay thế với giao dịch B (giữ lại tiền)
- Nếu chain giả đủ dài và được chấp nhận → người bán mất tiền, hacker giữ coin
Dù xác suất thấp, nhưng PoW hiện tại không có “trừng phạt”, chỉ có “lỡ bị mất tiền”.
Giải pháp từ MIT: Giao thức ADESS
Cốt lõi kỹ thuật của ADESS| Thành phần | Vai trò |
|---|---|
 Time-Stamped Blocks | Giao thức gắn thời gian tuyệt đối cho từng block (chứ không chỉ độ sâu) |
 Auditable Chain History | Cho phép node ghi lại, so sánh lịch sử tạm thời từng chain |
 Sanction Logic | Nếu phát hiện hành vi double-spend → trừ phần thưởng, giảm độ tín nhiệm, block bị "bỏ phiếu chống" |
 Slashing | Nếu miner gian lận → mất stake (trong hybrid PoW/PoS hoặc slashing stake phụ) |
Lợi ích vượt trội so với cơ chế cũ| Cơ chế | Double-spend bị phát hiện? | Có hình phạt kinh tế? |
|---|---|---|
| Bitcoin (gốc) | Không (chỉ rollback chain) | Không |
| ADESS | Có (qua timestamp + audit) | Có (penalty rõ ràng) |
ADESS tạo ra “lịch sử kiểm chứng được” → nếu một miner cố tình tạo fork để gian lận, hành vi đó có thể được:
- Ghi nhận
- Bằng chứng hóa
- Trừng phạt (cắt phần thưởng, cấm tham gia block tiếp theo, slashing...)
Mô hình hành vi & incentive
Trong chain PoW không có ADESS- Attacker chỉ cần có nhiều hashrate → rollback thành công
- Không bị “phạt” nếu không ai phát hiện
Với ADESS- Mỗi node đều có quyền gửi bằng chứng “chain x mâu thuẫn với chain y”
- Giao thức tự động phạt nếu:
- Block giả bị phát hiện quá thời gian xác thực
- Giao dịch double-spend xuất hiện song song
→ Lợi nhuận = lợi nhuận tấn công – penalty
→ Khi penalty đủ lớn → tấn công không còn lời
ADESS dùng được ở đâu?| Mạng Blockchain | Áp dụng dễ? | Lý do |
|---|---|---|
| Bitcoin |  Khó | Không thiết kế để thay đổi core protocol |
| Ethereum (PoS) |  Tùy | Không dùng PoW nữa |
| Chain hybrid (PoW + PoS hoặc permissioned) | Rất hợp | Có stake + tốc độ nhanh |
| CBDC / enterprise chain | Hợp lý | Đảm bảo minh bạch, có thể giám sát hành vi block producer |
AI + ADESS?- AI auditing node có thể:
- Tự động phát hiện hành vi double-spend
- Đề xuất block xấu, kích hoạt slashing
- Huấn luyện theo dữ liệu chain để dự báo trước tấn công
Nhận định: Blockchain không còn là nơi “ai mạnh hơn thì thắng”Với ADESS, kẻ mạnh có thể bị phạt nếu chơi bẩn.
Giao thức này hướng đến một mô hình blockchain nơi:
- Miner có trách nhiệm đạo đức
- Node bình thường có tiếng nói giám sát
- Tấn công kinh tế = tự sát tài chính